Ε.ΚΕ.Ψ.Υ.Ε.

Το Ελληνικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών είναι κοινωφελής οργανισμός ιδιωτικού δικαίου που παρέχει υπηρεσίες ψυχικής υγείας σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες, υπηρετώντας τις αρχές της κοινοτικής - κοινωνικής ψυχιατρικής, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί από την κλινική και θεωρητική εμπειρία, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη.

Ιδρύθηκε το 1956 στην Αθήνα από το Βασιλικό Εθνικό Ίδρυμα ως Τομέας Ψυχικής Υγιεινής.

Το 1964, βάση της υπ' αριθ. 20173/17.1.64 ιδρυτικής πράξεως, θεσμοθετήθηκε ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, με την ονομασία Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών. Στις 12 Σεπτεμβρίου του 2017 δημοσιεύτηκε στην "Εφημερίδα της Κυβερνήσεως" (αρ. φύλλου 3192) η απόφαση Αριθ.Α4β/Γ.Π.οικ67300 "Οργανισμός του Ελληνικού Κέντρου Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών" (Τροποποίηση-Συμπλήρωση με την Απόφαση με αριθμ. Γ3β/Γ.Π.οικ.25902-Αρ. Φύλλου 1192/9-4-2019, Τεύχος Δεύτερο).

Σήμερα το Ε.ΚΕ.Ψ.Υ.Ε. επιχορηγείται και εποπτεύεται από το Υπουργείο Υγείας και διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο. Αποτελεί τον μεγαλύτερο φορέα παροχής εξωνοσοκομειακών υπηρεσιών ψυχικής υγείας σε πανελλαδικό επίπεδο.

Το Ε.ΚΕ.Ψ.Υ.Ε. διοικείται από το Διοικητικό Συμβούλιο, που ορίζεται από το Υπουργείο Υγείας με 3ετή θητεία. Το παρόν Δ.Σ. συγκροτήθηκε στις  24 Σεπτεμβρίου 2020  σύμφωνα με την υπ. αριθ. πρ.  Γ4β/ΓΠ. οίκ.: 59413, απόφαση του Υπουργού Υγείας  Βασ. Κικίλια με περιεχόμενο τον ορισμό μελών Διοικ. Συμβουλίου του ΕΚΕΨΥΕ.

Διοικητικό Συμβούλιο

• Πρόεδρος: Δημήτριος Κόντης, Ψυχίατρος
• Αντιπρόεδρος: Νικόλαος Χριστοδούλου, Ψυχίατρος
• Μέλη: Γεώργιος Μουσσάς, Ψυχίατρος
• Χρήστος Μπακούρος, Οικονομολόγος
• Δέσποινα Παπαδογεωργάκη, Δικηγόρος
• Βασίλειος Ζορμπάς, Δήμαρχος Αγ. Παρασκευής, Εκπ. Τοπικής Αυτοδιοίκησης
• Κωνσταντίνα Εικοσιπεντάρχου, Κοιν. Λειτουργός, Εκπ. Εργαζομένων ΕΚΕΨΥΕ

Tο Ελληνικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών ιδρύθηκε "Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών" το 1956 και αποτέλεσε την πρώτη θεσμοθετημένη προσπάθεια ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα σε εποχές κατά τις οποίες κυρίαρχη ψυχιατρική πρακτική ήταν ο ασυλικός εγκλεισμός. Είναι ένα Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, το οποίο χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Υγείας.

Το ΕΚΕΨΥΕ εισήγαγε και εφάρμοσε το πνεύμα της Κοινωνικής Ψυχιατρικής στην δημόσια περίθαλψη οργανώνοντας προοδευτικά εξωνοσοκομειακές Μονάδες ψυχικής υγείας για την πρόληψη και θεραπεία ψυχικών διαταραχών σε παιδιά και ενήλικες στην Αθήνα, Πειραιά, Αιγάλεω, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο, Λιβαδειά και Ζάκυνθο.

Πέραν των υπηρεσιών φροντίδας και ψυχιατρικής παρακολούθησης, σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Ζάκυνθο, το ΕΚΕΨΥΕ διαθέτει και τρεις στεγαστικές Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (Οικοτροφεία) στη Λιβαδειά. Επίσης, λειτουργεί το Στουπάθειο (στο Χαλάνδρι) που είναι μια αποκαταστασιακή δομή όπου παρέχονται υπηρεσίες θεραπευτικής και κοινωνικής αγωγής ημέρας σε εφήβους και νέους ενήλικες 15-30 χρονών με βαριά ή σοβαρή νοητική υστέρηση και συνοδές ψυχικές διαταραχές. Επίσης στο Στουπάθειο λειτουργεί και μία Αποκαταστασιακή Δομή Ψυχικής Υγείας για άτομα με διαταραχές αυτιστικού φάσματος, η οποία είναι είναι Ημερήσια Θεραπευτική Μονάδα για εφήβους και νέους ενήλικες 15-30 ετών. Το ΕΚΕΨΥΕ έχει 243 οργανικές θέσεις και αυτή τη στιγμή εργάζονται 177 εργαζόμενοι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, επιστημονικό και βοηθητικό προσωπικό. Στις Δομές του δέχεται περίπου 20.000 επισκέψεις παιδιών και ενηλίκων με προβλήματα ψυχικής υγείας ετησίως.

Στόχοι του ΕΚΕΨΥΕ είναι:

• H άρση της απομόνωσης και του αποκλεισμού των ψυχικά ασθενών.
• Η δημιουργία πρότυπων υπηρεσιών πρόληψης και θεραπείας, ο υποδειγματικός χαρακτήρας των οποίων να χρησιμεύσει ως πρότυπο και ως πλαίσιο εκπαίδευσης στελεχών ψυχικής υγείας.
• Η θεσμοθέτηση της μέριμνας για την κοινωνική και επαγγελματική αποκατάσταση των ψυχικά πασχόντων.
• Η διάδοση των αρχών της ψυχικής υγιεινής στη χώρα.
• Η ανάπτυξη της έρευνας και της συνεργασίας με διεθνείς οργανισμούς για την προώθηση κοινών επιστημονικών και κοινωνικών σκοπών.

Για την πραγμάτωση των σκοπών του το Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών οργάνωσε δίκτυο υπηρεσιών με προληπτική και θεραπευτική λειτουργία καθώς και μία πολυδιάστατη εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα.

Στις ιστορικά, καινοτόμες δραστηριότητές του ΕΚΕΨΥΕ περιλαμβάνονται:

• Η ανάπτυξη δικτύου Ιατροπαιδαγωγικών Υπηρεσιών αρχής γενομένης από την Ιατροπαιδαγωγική Υπηρεσία των Αθηνών, στην οδό Νοταρά 58, το 1956, κατόπιν δωρεάς του Ε. Νομικού.
• Η συγκρότηση και λειτουργία για πρώτη φορά σε Δημόσιο φορέα, της ψυχιατρικής ομάδας αποτελούμενης από μέλη διαφόρων ειδικοτήτων για την πολυδιάστατη κατανόηση και αντιμετώπιση των ψυχικών προβλημάτων. Τα πρώτα μέλη αυτής της ιδρυτικής ομάδας ήταν:
  •   Άννα Ποταμιάνου, ψυχολόγος/ψυχαναλύτρια, εμπνεύστρια και ψυχή του Κ.Ψ.Υ.
  •   Ανδρέας Καλούτσης, Παιδοψυχίατρος
  •   Γιώργος Φιλιππόπουλος, Ψυχίατρος, μετέπειτα Εντεταλμένος Υφηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών
  •   Ασπασία Ταβλαρίδου, Κοινωνική Λειτουργός
  • Η καθιέρωση της συνεχιζόμενης θεραπείας, μια σημαντική καινοτομία στην τότε ψυχιατρική πρακτική.
  • Η μετατροπή των Σταθμών Πρώτων Κοινωνικών Βοηθειών στην Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Πάτρα σε Ψυχιατρικά Συμβουλευτικά τμήματα ανοικτά στην κοινότητα (1961).
• Η καθιέρωση των πρώτων Μονάδων Ημερήσιας Περίθαλψης στην Ελλάδα (από το 1971).
• Η οργάνωση για πρώτη φορά στην Ελλάδα Υπηρεσίας Επαγγελματικού Προσανατολισμού νέων (1958-1968)
• Η λειτουργία του Στουπαθείου, πρότυπου ειδικού σχολείου για ασκήσιμα καθυστερημένα παιδιά 6-14 ετών (1964) το οποίο οργανώθηκε από πρωτοπόρους παιδαγωγούς (Κ. Καλαντζής, ζεύγος Δρόσου).
• Η ανάπτυξη προεπαγγελματικού κύκλου για νοητικά καθυστερημένους εφήβους 15-18 ετών.
• Η ίδρυση της πρώτης Μονάδας για την θεραπευτική αντιμετώπιση των αυτιστικών παιδιών και εφήβων (1974).
• Η δημιουργία Ειδικής Ψυχοθεραπευτικής Μονάδας (1975) για παιδιά, εφήβους και ενήλικες.
• Η λειτουργία Υπηρεσίας Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων (από την δεκαετία του '60) με στόχο τη διάδοση γνώσεων σχετικών με θέματα ψυχικής υγείας και την εκπαίδευση στελεχών ψυχικής υγείας. Οργανώνει συνέδρια, σεμινάρια, διαλέξεις, εποπτείες για το προσωπικό του Κ.Ψ.Υ., το προσωπικό άλλων φορέων, για ομάδες ειδικών, για ομάδες γονέων, φοιτητών, εθελοντών κτλ. Προς χάριν της ιστορικής μνήμης αξίζει να αναφερθεί η σταθερή συνεργασία του Κ.Ψ.Υ. με τους Γάλλους καθηγητές Παιδοψυχιατρικής, ψυχαναλυτές και πρωτεργάτες της Γαλλικής ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, S. Lebovici και R. Diatkine Επίσης προσκλήθηκαν και παρουσίασαν εργασίες τους για πρώτη φορά στην Ελλάδα επιστήμονες όπως οι M. Mahler, A. Solnit, M.Friend, E. Buxbaum, W. Niederland κ.ά.
• Η ίδρυση και συγκρότηση του Κ.Ψ.Υ. σε Παραρτήματα (με πανελλαδική εμβέλεια) με ενοποίηση της λειτουργίας των επιμέρους Υπηρεσιών τους. Παρ/τα Θεσσαλονίκης, Αιγάλεω, Ηρακλείου Κρήτης, Πάτρας, ΙΥΑ Ζακύνθου, ΙΥΑ Βόλου (1983).
• Η ίδρυση και λειτουργία Υπηρεσιών Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης (1983) στο πλαίσιο του Kανονισμού 815/84 της ΕΟΚ, στα Παρ/ματα Αθηνών, Αιγάλεω, Πειραιά, Πάτρας, Θεσαλονίκης, Κρήτης, στην Υπηρεσία Ειδικής Παιδαγωγικής «Το Στουπάθειο» και στην «Θεραπευτική Μονάδα» Αγίας Παρασκευής. Οι ανωτέρω υπηρεσίες χρηματοδοτήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο επί 17 χρόνια.
• Η δημιουργία Υπηρεσίας Μελετών και Ερευνών (1984-1989).
• Η ίδρυση και λειτουργία της Τηλεφωνικής Υπηρεσίας για Ξενόγλωσσους (1984-1994) με σκοπό την παροχής τηλεφωνικής υποστήριξης σε αλλοδαπούς.
• Η ίδρυση και λειτουργία στο πλαίσιο του Kανονισμού 815/84 της ΕΟΚ, της τηλεφωνικής "Γραμμής Ζωής – SOS" (1985-1989) με σκοπό την παροχή άμεσης τηλεφωνικής υποστήριξης σε άτομα με ψυχικές διαταραχές σε 24ωρη βάση.
• Η αποφασιστική συμβολή του ΚΨΥ στον αποϊδρυματισμό και την αποκατάσταση των ασθενών του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου της Λέρου. Οργανώθηκαν για τον σκοπό αυτό τρία Οικοτροφεία (Αθήνα, Αιγάλεω, Λιβαδειά) και μια υπηρεσία αναδόχων οικογενειών που λειτούργησαν με υποδειγματικό τρόπο , αφού προηγουμένως προετοιμάστηκαν οι ασθενείς από ομάδες στελεχών του Κ.Ψ.Υ που εργάστηκαν για σημαντικό χρονικό διάστημα στη Λέρο. Το 2006 το Κ.Ψ.Υ. ανέλαβε την δημιουργία δυο ακόμη Ξενώνων (ΑΙΑΣ και ΔΙΑΣ) για τον αποϊδρυματισμό των ασθενών του Παιδοψυχιατρικού Νοσοκομείου Νταού Πεντέλης. Σημειώνεται ότι το ΕΚΕΨΥΕ είναι ο πρώτος φορέας σε πανελλαδικό επίπεδο που ίδρυσε και λειτουργεί Υπηρεσία Αναδόχων Οικογενειών όχι μόνο για τους ασθενείς του ψυχιατρικού νοσοκομείου της Λέρου αλλά και για ασθενείς άλλων περιοχών.
• Η ίδρυση και λειτουργία Μονάδας Εφήβων (1997) σε συνεργασία με το Τμήμα Ψυχολογίας του Παν/μιου Αθηνών και το Εθνικό Ινστιτούτο Νεότητας στο πλαίσιο υλοποίησης πιλοτικού προγράμματος αγωγής ψυχικής υγείας σε συγκεκριμένα σχολεία.
• Η ίδρυση και λειτουργία Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ) καθώς και Εξειδικευμένου Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΕΚΕΚ), μέσω του οποίου το Ε.ΚΕ.Ψ.Υ.Ε ανέλαβε και διεκπεραίωσε με επιτυχία μεγάλο αριθμό εκπαιδευτικών και επαγγελματικών προγραμμάτων.
• Το Ελληνικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής και Ερευνών είναι μέλος (Voting Member) της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ψυχικής Υγείας WFMH (World Federation for Mental Health) εκπροσωπώντας τη χώρα μας σε διεθνές επίπεδο.